LkSG: wat Nederlandse leveranciers moeten weten over de Duitse ketenwet
De Duitse wet die zo heerlijk van de tong rolt: Lieferkettensorgfaltspflichtengesetz (LkSG). Een mond vol, maar in de kern een duidelijke verplichting: Duitse bedrijven moeten verantwoordelijkheid nemen voor hun hele toeleveringsketen.
In Europa is dit inmiddels niet meer nieuw. Toch heeft de wet, zeker vergeleken met de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), op dit moment meer impact in de praktijk. Dat komt door de duidelijke minimumeisen en het feit dat de LkSG al wordt gehandhaafd, terwijl de CSRD nog vol onzekerheden zit (zoals de Omnibus-aanpassingen).
De LkSG verplicht Duitse ondernemingen om risico’s op het gebied van mensenrechten en milieu in hun hele keten te identificeren, te beperken en erover te rapporteren (bafa.de). En daar zit de kern: ook als jouw bedrijf niet onder de Duitse wet valt, kan je klant dat wél doen. En dan komen de vragen vanzelf jouw kant op.
Wat de LkSG inhoudt
Sinds 2023 geldt de LkSG voor bedrijven met meer dan 3.000 werknemers in Duitsland. Op 1 januari 2024 is die drempel verlaagd naar 1.000 werknemers. Dat lijkt hoog, maar veel grote Duitse afnemers werken met honderden leveranciers, waaronder vaak Nederlandse maakbedrijven.
De wet verplicht hen om:
een risicobeoordeling te doen op mensenrechten en milieu.
een beleid te formuleren over verantwoord ondernemen.
preventieve maatregelen te nemen waar risico’s bestaan.
een klachtenmechanisme in te richten.
en jaarlijks te rapporteren aan de toezichthouder (BAFA).
De boodschap is helder: bedrijven moeten verantwoordelijkheid nemen voor hun hele keten, waar die zich ook bevindt.
De impact op Nederlandse leveranciers
Voor veel Nederlandse bedrijven komt de LkSG niet via wetgeving, maar via hun klanten. Duitse afnemers willen aantonen dat hun leveranciers betrouwbaar zijn, en dat kan alleen met data.
Dus krijg je vragen over herkomst van materialen, arbeidsomstandigheden, energiegebruik of emissies. Wat nu nog voelt als een incidenteel klantverzoek, wordt de komende jaren gewoon onderdeel van zakendoen.
ESG-rapportage standaarden: Duitsland versus Nederland
In Nederland zijn we bij grote afnemers al gewend aan ESG-audits, waarin platformen soms een uitkomst bieden. In Duitsland zie je hetzelfde ontstaan, maar met andere tools. (Zie bijvoorbeeld platforms die inspelen op LkSG)
Deze platformen zijn vaak krachtige hulpmiddelen voor risicobeoordeling, leveranciersmanagement en rapportage. Maar ze hebben ook iets gemeen: ze binden gebruikers aan hun eigen systeem. Een verbintenis waar je niet zomaar in of uit stapt.
Waarom onafhankelijk rapporteren beter werkt
Transparantie draait niet om software, maar om inzicht. Een ESG rapportage moet iets zijn wat je bezit, niet iets wat vastzit in een platform.
Een volledig, overdraagbaar ESG-rapport dat je kunt delen met wie je wilt maakt relaties toekomstbestendig. Stel dat je Duitse klant volgend jaar overstapt naar een ander systeem, jij hoeft niets opnieuw te doen. De informatie ligt er al, in een herkenbaar en overdraagbaar format.
Wat de LkSG concreet vraagt
Bedrijven die onder de LkSG vallen moeten aantonen dat zij risico’s in hun keten kennen en beheersen. Dat betekent dat leveranciers (ook buiten Duitsland) steeds vaker worden gevraagd om:
inzicht in hun toeleveringsstructuur (wie levert wat aan wie)
gegevens over arbeidsomstandigheden en milieu-impact
informatie over grondstoffen en hun herkomst
beleid rond mensenrechten en klachtenprocedures
en bewijs van maatregelen om risico’s te beperken
Voor Nederlandse leveranciers betekent dat vooral: zorg dat je die basisinformatie paraat hebt. Dat kan via een intern beleid, een ESG-rapport of een eigen risicoanalyse.
Het voordeel van een gestandaardiseerd rapport
De praktijk laat zien dat bedrijven vaak dezelfde vragen krijgen, alleen in een ander jasje. De ene klant wil een Excel-formulier, de ander een platform-upload of een score tussen 0 en 100. Uiteindelijk draait het altijd om dezelfde ESG thema’s: milieu, maatschappij en bestuur.
Waar zitten de grootste risico’s of emissies?
Welke leveranciers scoren goed of juist niet?
En welke maatregelen leveren echt resultaat op?
Zodra die informatie op tafel ligt, wordt ESG niet langer een verplichting, maar een stuurinstrument.
Waarom Duitsland vooroploopt
Dat Duitsland als eerste in Europa deze wet invoert, is geen toeval. Duitse bedrijven opereren wereldwijd en willen niet verrast worden door toekomstige EU-wetgeving zoals de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD). (nortonrosefulbright.com)
De LkSG is daarmee de feitelijke voorloper van Europese ketentransparantie. Wat vandaag in Duitsland geldt, geldt morgen in heel Europa. Voor Nederlandse bedrijven is dit dus hét moment om in te stappen, niet om af te wachten.
Samenvattend
De LkSG verandert hoe bedrijven samenwerken in internationale ketens. Duitse afnemers moeten verantwoording afleggen, en Nederlandse leveranciers worden daar vanzelf onderdeel van.
Wie nu inzet op transparantie, heeft straks de antwoorden al klaar. En wie dat doet zonder vast te zitten aan één systeem, houdt grip op zijn eigen data én zijn eigen toekomst.
